“Complexe
beeldvorming
toegankelijk maken
voor iedereen”
Prof. dr. Andrew Webb, Hoogleraar Radiologie en directeur van het Gorter Center for High Field MRI aan het Leidsch Universitair Medisch Centrum (LUMC)
Samen maken wij
hoog complexe
beeldvorming
toegankelijk voor
dier én mens
In de eerste paar weken na haar geboorte leek Aisha de perfecte baby. Ze huilde nauwelijks en sliep veel. Aisha’s ouders konden hun geluk niet geloven. Tot het moment dat Aisha’s hoofd steeds verder leek te groeien. De bloedvaten die kriskras de schedel bedekten schemerden steeds duidelijker door de dunne huid. De arts in een afgelegen dorp in Uganda stelde snel de diagnose: hydrocephalus, oftewel ‘waterhoofd’.
Onderzoekers van het LUMC Leiden, arts-onderzoekers van het UMC Utrecht en het in Zwitserland gevestigde bedrijf Multiwave Technologies AG werken samen met de dierenarts-onderzoekers van de faculteit Diergeneeskunde aan het validatietraject van de laagveld MRI.
Dit project wordt ondersteund en mede-mogelijk gemaakt door Stichting Abri voor Dieren, Triodos Foundation en Stichting Bouwstenen voor Dierenwelzijn.
Jaarlijks worden 1 à 2 op de 1.000 kinderen geboren met deze aandoening waarbij een afwijking in de hersenen ervoor zorgt dat het hersenvocht niet of onvoldoende wordt afgevoerd. Het hersenvocht hoopt zich op, waardoor de druk in de schedel steeds meer toeneemt. Met als gevolg symptomen variërend van hoofdpijn, misselijkheid, en lethargie tot stuipaanvallen en uiteindelijk overlijden.
De behandeling van hydrocephalus is in principe relatief eenvoudig: de arts plaatst een zogenaamde drain, een klein buisje dus, waarmee het hersenvocht kan worden afgevoerd. Echter, voordat de operatie kan beginnen, bepaalt de arts via een scan met een zogenaamde Magnetic Reasonance Imaging (MRI) waar de drain precies geplaatst moet worden. MRI is dus een essentiële stap om tot een succesvolle behandeling te komen.
MRI is een van de meest cruciale diagnostische technieken als het gaat om het vaststellen en monitoren van hersenaandoeningen, kanker, artrose, hart- en vaatziektes en meer. De combinatie van een magnetisch veld en radiogolven maakt het mogelijk uiteenlopende anatomische structuren nauwkeurig in beeld te brengen, waardoor een snelle en accurate diagnose mogelijk is.
In tegenstelling tot met röntgenstraling werkende technieken zoals klassieke röntgen of CT, kan een MRI-apparaat ook complexe aandoeningen in zogenoemd zacht weefsel in beeld brengen, zoals tumoren, peesschade of rugblessures. Daarnaast is het een veiligere techniek omdat er geen blootstelling aan straling is. Echter, de huidige MRI-apparaten kosten miljoenen euro’s en vergen deskundig personeel.
Dit betekent dat de inzet van MRI op dit moment beperkt is tot specialistische centra; zowel binnen de humane geneeskunde als de diergeneeskunde. In ontwikkelingslanden ontbreekt het naast de financiële middelen voor de aanschaf van een MRI vaak ook aan de nodige infrastructuur en expertise. Ook al zouden lokale ziekenhuizen beschikken over een, vaak gedoneerd, tweedehands MRI-apparaat, is de benodigde technische kennis niet aanwezig om een dergelijk apparaat te onderhouden.
In de diergeneeskunde weerhouden de hoge kosten van een MRI-scan menig diereigenaar om de nodige diagnostiek op tijd uit te laten voeren. Daarnaast zorgt de noodzakelijke narcose – een dier moet immers geheel stil liggen – er vaak voor dat geriatrische dierpatiënten of patiënten met onderliggende (hart)aandoeningen niet in aanmerking komen voor een reguliere MRI-scan.
Zowel voor humane als veterinaire patiënten geldt dat zonder goede diagnostiek een vroegtijdige, adequate behandeling niet of slechts beperkt mogelijk is, met als gevolg dat te veel patiënten – humaan en dier – onnodig lijden of zelfs vroegtijdig komen te overlijden.
Om de MRI-technologie breder beschikbaar te maken heeft het team van prof. dr. Andrew Webb de Laagveld MRI ontwikkeld: een innovatief, zeer voordelig MRI-systeem, in eerste instantie ontwikkeld met als doel de gezondheidszorg in ontwikkelingslanden te verbeteren door het vereenvoudigen van de diagnose van ‘pediatric hydrocephalus’, oftewel kinderen met een waterhoofd. Daarnaast biedt de Laagveld MRI mogelijkheden voor een brede inzet in de humane en veterinaire gezondheidszorg.
De combinatie van een relatief korte scan tijd (10 minuten) en het feit dat de Laagveld MRI bijna geruisloos is, maakt deze MRI voor kinderen en voor dieren vele malen minder belastend. Voor dierpatiënten is het daarnaast denkbaar dat ze straks slechts een lichte sedatie, oftewel roesje, nodig zullen hebben.
De Laagveld MRI is bijna volledig stil, dus geluiddempende maatregelen zijn niet nodig. Er is geen aparte kamer nodig, omdat er geen magnetisch veld buiten het apparaat zelf gecreëerd wordt. Tijdens het scannen kan een begeleider naast de (dier)patiënt blijven zitten. Voor zowel humane als veterinaire patiënten zal de Laagveld MRI dus zowel mentaal als fysiek minder belastend zijn, en daarnaast minder kosten met zich meebrengen. Voor diereigenaren zou dit kunnen betekenen dat zij sneller zullen kiezen voor een goede diagnose, en effectieve behandeling.
In dit project werken de collega’s van het LUMC Leiden, het UMC Utrecht en de faculteit Diergeneeskunde samen met het in Zwitserland gevestigde bedrijf Multiwave Technologies AG.
Dankzij deze unieke multidisciplinaire samenstelling van het projectteam, en door in te zetten op het veilige, verantwoorde en op vrijwillige basis scannen van dierpatiënten met vergelijkbare aandoeningen als humane patiënten bij de faculteit Diergeneeskunde Universiteit Utrecht, zal het mogelijk zijn om deze Laagveld MRI op een transparante, kosteneffectieve en proefdiervrije manier te valideren.
