“Verbetering van kwaliteit van leven en herintegratie in de maatschappij”
Dr. Nienke Endenburg, onderzoeksleider, GZ-psycholoog en gespecialiseerd in de interactie tussen mens en dier
Het paard als partner
in de strijd tegen PTSS
Dagelijks zetten militairen zich in voor een veilige en stabiele wereld. Essentieel werk dat fysiek en mentaal het uiterste van ze vergt. Maar menig militair beleeft ingrijpende gebeurtenissen tijdens een uitzending.
Soms zijn deze ervaringen dusdanig traumatisch, dat de veteraan er ook na afloop van de missie onder lijdt. De ervaring met de bijbehorende angsten en gevoelens van machteloosheid wordt voortdurend herbeleefd en maakt een normaal leven bijna onmogelijk. Deze aandoening staat bekend als posttraumatische stressstoornis (PTSS) en belemmert talloze terugkerende veteranen in hun dagelijkse leven.
Het doel van H-PWR is om zoveel mogelijk veteranen met PTSS te helpen, met speciale aandacht voor degenen die in de huidige setting therapieresistent zijn. Dr. Nienke Endenburg, GZ-psycholoog gespecialiseerd in de interactie tussen mens en dier, geeft aan dat de inzet van paarden voor deze groep kan leiden tot een duidelijke verbetering in de kwaliteit van leven en bovendien veteranen met PTSS kan helpen in het proces naar sociale (her)integratie in de maatschappij.
Het pilot programma waar de eerste groep van acht veteranen aan heeft deelgenomen is succesvol afgerond in december 2020. Mede door dit succesvolle pilot programma is de aanvraag voor het gehele onderzoekstraject ingediend en is er toestemming verkregen van de Medisch Ethische Toetsingscommissie voor de vervolgstudie.
Om voldoende veteranen te kunnen meten en tot statistisch significante resultaten te komen, worden gedurende het gehele onderzoekstraject negen groepen van 8 veteranen (dus in totaal 72 veteranen) onderzocht. Deze veteranen, die in groepjes van twee met één paard werken, zijn iedere keer 12 weken met het programma bezig.
Er worden fysiologische parameters gemeten en psychometrische vragenlijsten afgenomen, waaronder de PCL-5, een gevalideerde vragenlijst om PTSS te diagnosticeren. Op dit moment worden de resultaten van de eerste 3 groepen verwerkt.
“Met het delen van de resultaten gaat de onderzoeksgroep secuur om”, legt Endenburg uit. “We willen voorkomen dat mogelijke resultaten uit verband worden getrokken, of in een later stadium verkeerd geïnterpreteerd worden.”
“In dit stadium van het onderzoek kunnen we nog geen uitspraken doen over de statistische onderbouwing van het effect van het programma op de gesteldheid van de veteranen. Dat kan pas aan het eind van het traject als alle 72 veteranen het traject hebben gevolgd”, licht Endenburg toe.
Wel is nu al duidelijk dat de impact van het project voor de individuele veteranen groot is. Het merendeel van de veteranen geeft aan dat ze het traject als iets positiefs hebben ervaren en er zijn geen veteranen afgevallen gedurende het programma. Aan het eind van het eerste traject werden deelnemers gevraagd om aan te geven hoe ze het programma hebben ervaren. Hieronder een aantal uitspraken van deelnemende veteranen:
“7 jaar therapie heeft minder
gedaan dan 12 weken Horsepower”
“Hier gaat het wel om trauma,
maar niet steeds over trauma”
“De laatste jaren ging er nooit iets goed, maar het paard laat mij ervaren dat ik dit wel kan”
“Ik ben nog nooit zo vaak met mijzelf
geconfronteerd als de laatste 12 weken”
Deze uitspraken maken duidelijk dat de 12 weken veel impact hebben gehad op de veteranen, op de manier hoe ze hun trauma ervaren, maar vooral ook op hun zelfbeeld.
Deelnemers geven geregeld aan dat zij zich geborgen en begrepen voelen tijdens de sessies. Een van de deelnemers verwoord het als volgt: “Ik voel me fijn in deze groep, en bij de begeleiding. Dat geeft me rust en een begrepen gevoel.”
Daarnaast blijkt het H-PWR ook concrete impact te hebben op het dagelijkse leven. Vier van de acht deelnemers van de derde groep hebben een nieuwe baan of zijn bezig met een nieuwe baan. Veteranen geven aan dat ze opnieuw deel willen nemen aan de maatschappij, weer in het openbaar vervoer durven, weer mee doen aan groepslessen op de sportschool en ook dagelijkse activiteiten, zoals het optuigen van een kerstboom, aangaan zonder dat de interactie met anderen ontspoort raakt.
Nienke Endenburg vult aan: “Uiteraard zullen de wetenschappelijk onderbouwde resultaten uit moeten wijzen in hoeverre er een direct causaal verband ligt tussen het H-PWR programma en deze directe positieve veranderingen. Maar vooralsnog is het goed om te zien dat deelnemende veteranen een positieve ontwikkeling doormaken.”
“We hopen dat we met dit project wetenschappelijk kunnen aantonen dat het werken met paarden voor veteranen met PTSS tot een verbetering van de kwaliteit van leven leidt en een vermindering van de PTSS-klachten. Als dit is aangetoond hopen we dat deze vorm van therapie voor veel meer geüniformeerden met PTSS beschikbaar komt en dat ziektekostenverzekeringen dit willen gaan betalen”, kijkt Endenburg vooruit.
Endenburg en het onderzoeksteam zijn onder de indruk van de impact van het project: “De belangstelling is overweldigend. Dankzij de steun en het vertrouwen van vele partners en donateurs is het mogelijk om het volledige onderzoek te kunnen uitvoeren. Geweldig!”
Dankzij het K.F. Hein Fonds, het Dr. C.J. Vaillantfonds, Waterland Private Equity Investments, Stichting N. van Ballegooien Fonds, Stichting Goede Doelen NH 1816, het Karel Doorman Fonds, een anonieme gever en vele donateurs hebben inmiddels drie groepen het H-PWR programma kunnen ervaren en kan de onderzoeksgroep blijven werken aan het wetenschappelijk onderbouwen van de effecten van de interactie tussen paarden en veteranen met PTSS.
